Bulut, serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilir su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapı. Bulutlar yer seviyesinden yüksekte bulunur. Yer seviyesinde oluşan sığ bulut katmanları ise sis olarak adlandırılır.
Atmosferde yoğunlaşan su buharı küçük su damlacıklarını ve genellikle 0,01 mm çapındaki buz kristallerini meydana getirir. Milyarlarca damlacık ve kristal bir arada bulut denilen yapıyı oluşturur. Bulutlar tüm görünür dalga boyutlarını yansıtır. Genellikle beyazdır ancak gri veya siyah olarak da görünebilirler. Gri ya da siyah görünmelerinin sebebi, kalınlıkları nedeniyle güneş ışığının geçmesine izin vermemeleridir.
Bulutlar görünüşlerine göre adlandırılırken başlıca dört Latince kökenli kelime ve bunlardan türetilmiş ekler kullanılır::
- Sirrüs ailesi: Cirrus sözcüğü Latincede "kıvrım" veya "bukle" anlamına gelir. Birleşik isimlerde sirrüs sözcüğü bazen sirro- şeklinde önek olarak kullanılır: sirrostratüs vs. Sirrüs ailesindeki bulutlar bazen "lifli" veya "at kuyruğu" şeklinde tanımlanırlar.
- Kümülüs ailesi: Cumulus sözcüğü Latincede "yığın" anlamına gelir ve bir şeyin birikmesini anlatmakta kullanılır. Birleşik isimlerde kümülüs sözcüğü bazen kümülo-şeklinde önek olarak kullanılır: kümülonimbüs vs.
- Stratüs ailesi: Stratus sözcüğü Latincede "yayılmış" anlamına gelir. Birleşik isimlerde stratüs sözcüğü bazen strato- şeklinde önek olarak kullanılır: stratokümülüs vs.
- Nimbüs ailesi: Nimbus sözcüğü Latincede "bulut" veya "hale" anlamına gelir. Birleşik isimlerde stratüs sözcüğü bazen nimbo- şeklinde önek olarak kullanılır: nimbostratüs vs. Nimbüs ailesi "yağış taşıyan" bulutlardır.
Bunlar haricinde kullanılan bir diğer önek olan alto- Latince altus "yüksek" sözcüğünden gelmesine rağmen adında alto bulunan bulutlar genellikle orta seviye bulutlarıdır.
Başlıca bulut tipleri
Bulutlar deniz seviyesinden yüksekliklerine göre[4] yüksek, orta ve alçak seviye bulutları olmak üzere 3 ana gruba ayrılırlar. Yaygın sınıflandırma şöyledir:[2]
- Yüksek seviye 5-13 km (16.500-42.500 ft)
- Orta seviye 2-7 km (6.500-23.000 ft)
- Alçak seviye 0-2 km (0-6.500 ft)
Başlıca on adet bulut tipi vardır: sirrüs, sirrokümülüs, sirrostratüs, altokümülüs, altostratüs, nimbostratüs, stratokümülüs, stratüs,kümülüs ve kümülonimbüs.
Bunların haricindeki bazı önemli bulut tipleri şunlardır:
- Stratüs fraktüs ve kümülüs fraktüs: Ns ve As altında bulunan parçalı bulutlardır. Cb civarında da görülebilirler.[10]
- Kastellanus: Kümülüs ailesinden küçük, kule şeklinde bulutlardır. Ortak bir taban üzerinde birleşirler ve orta seviyede oluştuklarında kararsız bir atmosferin habercisidirler.[10]
- Lentikülaris: Lens şeklinde, daş üzerinde oluşan bulutlardır. Kuvvetli rüzgarlar nedeniyle oluşurlar ve "kararlı" bir atmosferin ve dağ dalgalarının habercisidirler.
KAYNAK: https://tr.wikipedia.org/wiki/Bulut
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder